Πρίμουλα-Primerose

Πρίμουλα-Primerose

Τα φυτά του γένους της πρίμουλας είναι γνωστά σαν Primrose (πρώτο ρόδο). Οι πρίμουλες είναι κυρίως σκληρά ποώδη πολυετή φυτά και είναι ενδημικά στην Ευρώπη και την Ηπειρωτική Ασία, την Ιάβα και την Βόρειο Αμερική. Το γένος της πρίμουλας είναι μεγάλο και εξαπλώνεται σε 425 είδη που απαντώνται σε υγρές και κρύες περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου με τον μεγαλύτερο αριθμό αυτών των ειδών να βρίσκεται συγκεντρωμένος στα Ιμαλάια και στην Κίνα. Περισσότερα από 334 είδη φυτρώνουν σ' αυτές τις περιοχές. Η Ευρώπη έχει 33 είδη και η Βόρεια Αμερική 20. Λίγα είδη έχουν βρεθεί και στο Νότιο Ημισφαίριο.

Μερικές ποικιλίες πρίμουλας, όπως η P. vulgaris, (η αγγλική Primrose), βγάζουν τα λουλούδια τους μονά επάνω σε στελέχη που υψώνονται κατευθείαν από τη βάση του φυτού. Άλλες ποικιλίες, όπως η P. denticulata, η P. obconica και η P. elatior, παράγουν τα συμπλέγματα των λουλουδιών τους σε ένα κεφάλι ή ομπρέλα στην κορυφή του ανθικού στελέχους. Σε άλλη κατηγορία, τα λουλούδια φυτρώνουν παραταγμένα σε ανθικούς κύκλους, τοποθετημένα κατά μήκος του ανθικού στελέχους. Μερικές πρίμουλες είναι κατάλληλες για βραχόκηπους, άλλες για κήπους με λιμνούλες, άλλες για δασόκηπους και άλλες για παρτέρια, θερμοκήπια και μικρούς κήπους.

Οι πραγματικές καταβολές της πρίμουλας σαν καλλιεργούμενο είδος είναι χαμένες στην ομίχλη του χρόνου. Από την εποχή της Ελισάβετ διάφορες διασταυρώσεις της κοινής πρίμουλας (P. vulgaris), και της πολυανθούς πρίμουλας (P. veris), σχημάτιζαν ήδη εντυπωσιακές συνθέσεις στους αγγλικούς κήπους. Οι πρώτες διπλές πρίμουλες ήταν κίτρινες ή άσπρες και οι χρωματιστές πρίμουλες φαίνεται πως ήταν άγνωστες μέχρι το 1638, όταν η P. vulgaris υποείδος sibthorpii, ενδημικό του Καυκάσου της Ελλάδας και του βόρειου Ιράκ ανακαλύφθηκε. Από το 1648 οι βοτανικοί κήποι της Οξφόρδης παρουσίαζαν πορφυρές, μπλε, άσπρες και διπλές άσπρες ποικιλίες.

Η πρίμουλα, ένα από τα πρώτα λουλούδια που προαναγγέλλουν τον ερχομό της άνοιξης και το τέλος του χειμώνα, δεν σταματά ποτέ να μας προκαλεί ευχαρίστηση. Τα λουλούδια της τρώγονται σε σαλάτες και χρησιμοποιούνται στην παρασκευή μαρμελάδας και ποτών, και τα φύλλα της χρησιμοποιούνται σαν λαχανικά. Η πρίμουλα χρησιμοποιήθηκε στην λαϊκή ιατρική σαν σημαντικό φάρμακο στις μυϊκές ρευματοπάθειες, παράλυση και αρθρίτιδα.

Στη γλώσσα των λουλουδιών η πρίμουλα συμβολίζει δύο πράγματα. Την νεότητα και την πρώτη αγάπη αλλά επίσης την αναπαράσταση ενός πρόωρου θανάτου. Πρίμουλες διασκορπίζονταν πάνω σε τάφους (όπως αναφέρει ο Σαίξπηρ στην "Χειμωνιάτικη Ιστορία"). Σύμφωνα με κάποιούς μύθους, η πρίμουλα ήταν μέσο προστασίας ενάντια στις μάγισσες και προφύλασσε τα βοοειδή από ασθένειες. Τρώγοντας μια πρίμουλα, έλεγε ο μύθος, μπορούσες να δεις νεράιδες και αν έβρισκες μια πρίμουλα με πέταλα έφερνε τύχη.

ΠΑΝΣΕΣ

Είναι το πιο πρώιµο στην άνθηση ετήσιο φυτό, µαζί µε το άλυσσο και την καλεντούλα, όταν οι θερµοκρασίες δεν είναι πια πολύ χαµηλές. Εάν το σπείρετε τώρα, θα περιµένετε 3 µήνες περίπου για την ανθοφορία του. Μπορείτε όµως να προµηθευτείτε πανσεδάκια έτοιµα από την αγορά, σχεδόν όλο το χρόνο πια. Η ποικιλία των χρωµάτων του και η µεγάλη διάρκεια της ανθοφορίας του το κάνει ιδιαίτερα αγαπητό στους κήπους. Είναι κοντό φυτό, ύψους 15-20 εκ., γι’ αυτό προτιµάται ιδιαίτερα για τον κήπο, στις µπροστινές σειρές των παρτεριών. Με ποικιλία χρωµάτων ή µε µονοχρωµία, µπορεί να στολίσει γλάστρες σε εισόδους ή µπαλκόνια και µεγάλα παρτέρια µέσα στον κήπο. Τα χρώµατά του ποικίλλουν µεταξύ του µπλε, του ιώδους ή του κόκκινου, του κίτρινου, λευκού και κρεµ ή του πορτοκαλί και κεραµιδί. Ανάλογα µε τα χρώµατα µπορείτε να κάνετε καταπληκτικούς συνδυασµούς στον κήπο ή στη βεράντα σας. Αν και κοντό, διαρκεί αρκετά στα βάζα, εφόσον αυτά είναι ρηχά.

Το γενος Viola περιλαμβανει πολυαριθμες ποικιλιες και ολες τους εξαρτωνται απο το ειδος Viola tricolor. Ειναι η μικρη λευκη, κιτρινη και γαλαζια-μωβ βιολα των αγρων που καταγεται απο την Ευρωπη.
Στη βοτανικη ο Πανσες ειναι γνωστος ως Βιόλα η τρίχρωμος - var. "κηπαια", & var. "μεγανθής". Πολλοι βοτανολογοι υποστηριζουν πως εχουν δημιουργηθη υβριδια του Πανσε απο τη Viola altaica της Μικρας Ασιας, του Καυκασου και της Δυτικης Σιβηριας και τη Viola lutea της Βορειου Ευρωπης.
Ειναι φυτο ετησιο η διετες - σε εξαιρετικα σπανιες περιπτωσεις πολυετες - με υψος απο 5-30 εκατοστα και χλοαζουσα εμφανιση. Εχει φυλλα ωοειδη-λογχοειδη, οδοντωτα, που φερουν καθενα δυο παραφυλλα πτεροσχιδη-παλαμοσχιδη. Τα ανθη ειναι αοσμα, με ακανονιστο σχημα και με οπισθιο πληκτρο, εχουν πεντε στρογγυλωπα πεταλα, βελουδενια μονοχρωμα η με διαφορες αποχρωσεις η ποικιλοχρωμα και με λαιμο της στεφανης γενικα κιτρινο. Το χρωμα τους ειναι εξαιρετικα ποικιλο και κυμαινεται απο το λευκο ως το κιτρινο, και απο το κοκκινο της σκουριας ως το ροζ-λιλά.


Οι Πανσεδες χρησιμευουν για μπορντουρες, βραγιες, παρτερια και για καλλιεργεια σε γλαστρες μαζι με αλλα ανοιξιατικα βολβωδη φυτα. Απαιτουν ηλιολουστες θεσεις και ελαφρα υγρο εδαφος.
Πολλαπλασιαζονται με σπορο κατα τα τελη του καλοκαιριου η και αργοτερα σε κασονια με ελαφρο χωμα και η οριστικη μεταφυτευση πραγματοποιειται το φθινοπωρο, και αναλογα με το κλιμα της περιοχης νωρις την ανοιξη σε αποσταση 15-30 εκατοστα. Τα πολυετη ειδη πολλαπλασιαζονται συνηθως και με διαιρεση του θυσανου της βασης τους.
Παρα το γεγονος οτι παρουσιαζουν μεγαλη ανθεκτικοτητα στις διαφορες ασθενειες, συχνα προσβαλονται απο ωιδιο των φυλλων που οφειλεται στο μυκητα Ramularia, και μπορει να καταπολεμηθει ευκολα με διαφορα διασυστηματικα ωιδιοκτονα που πωλουνται στο εμποριο.